چرا انسان خواب مي‌بيند و چطور از ذهن خود محافظت مي‌كند؟

هنگامي كه بن دو ساله بود، بينايي چشم چپ خود را از دست داد. مادرش او را پيش دكتر برد و خيلي زود معلوم شد كه هر دو چشم بن به سرطان شبكيه دچار شده‌اند. بعد از تلاش‌هاي ناموفق با شيمي‌درماني و پرتودرماني، جراحان مجبور به تخليه هر دو چشم او شدند. بن بينايي خود را براي هميشه از دست داد. اما وقتي كه به هفت سالگي رسيد، تكنيكي براي شناسايي جهان پيرامون خود كشف كرده بود: او با دهانش صداي كليك توليد مي‌كرد و به پژواك‌هاي بازگشتي گوش مي‌داد. اين متد به بن اجازه داد كه قادر به تعيين محل دقيق درب‌‌هاي باز، مردم، اتومبيل‌هاي پارك شده، سطل‌هاي زباله و چيزهايي از اين دست باشد. او داشت پژواك‌يابي مي‌كرد: صداها از روي اشياي موجود در محيط مي‌جهيدند و با دريافت بازتاب آن‌ها، بن مدلي ذهني از پيرامون خود مي‌ساخت. پژواك‌يابي شايد مثل دستاوردي غيرممكن براي انسان‌ها به نظر برسد، اما هزاران آدم نابينا در اين كار مهارت فراوان يافته‌اند، درست مانند بن. حداقل از دهه ۱۹۴۰ ميلادي درباره اين پديده نوشته شده و لغت «پژواك‌يابي» نيز براي نخستين بار در مقاله‌اي به نام «انسان‌هاي نابينا، خفاش‌ها و رادار» كه در نشريه Science منتشر شد به كار رفت. نابينايي چطور مي‌تواند به ظهور چنين قابليتي و درك محيط اطراف با استفاده از گوش منجر شود؟ پاسخ اين سوال در هديه‌اي نهفته كه فرگشت در اختيار ذهن انسان گذاشته است: تطبيق‌پذيري در سطوحي غير قابل باور. هر بار كه ما چيزي جديد مي‌آموزيم، مهارتي جديد به دست مي‌آوريم يا عادات‌مان را دستكاري مي‌كنيم، ساختار فيزيكي مغزمان تغيير مي‌كند. عصب‌ها، سلول‌هايي كه مسئوليت پردازشي سريع اطلاعات را درون مغز برعهده دارند، در شبكه‌هايي بسيار عظيم به يكديگر متصل شده‌اند. اما درست مانند دوستي‌هاي انساني درون يك جامعه، ارتباط ميان عصب‌ها مداوما تغيير مي‌كند: گاهي تقويت مي‌شود، گاهي تضعيف و گاهي هم شركاي جديد مي‌يابند. متخصصين حوزه عصب‌شناسي به اين پديده «قالب‌پذيري ذهن» گفته و عقيده دارند كه ذهن درست مانند پلاستيك قادر به يافتن اشكال تازه است. كشف‌هاي تازه‌تر در حوزه علوم عصبي نشان مي‌دهند كه انعطاف‌پذيري ذهن به مراتب بيشتر از اينست كه هر از چند گاهي شكلي تازه به خود بگيرد. براي اينكه اين مفهوم بهتر منتقل شود، به اين قالب‌پذيري ذهن «سيم‌كشي بلادرنگ» مي‌گوييم تا بتوانيم توضيح دهيم كه چطور سيستمي متشكل از ۸۶ ميليارد عصب و ۰.۲ كوادريليون اتصال، در هر لحظه از زندگي شما خودش را از نو سيم‌كشي مي‌كند. منبع: https://digiato.com/article/2021/01/03/%da%86%d8%b1%d8%a7-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%a8-%d9%85%db%8c%e2%80%8c%d8%a8%db%8c%d9%86%d8%af-%d9%88-%da%86%d8%b7%d9%88%d8%b1-%d8%a7%d8%b2-%d8%b0%d9%87%d9%86-%d8%ae%d9%88/